AGIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİGİ

İş Kanunun 85. Maddesi gereği, “Ağır ve Tehlikeli İşlerde çalışanlar” yaptıkları işle ilgili “Mesleki Eğitim” almaları gerekmektedir. 01.01.2009 tarihi itibariyle “Ağır ve Tehlikeli işlerde çalışanlar”, “Mesleki Yeterliliğini” belgelemek zorundadır.   “Ağır ve tehlikeli işlerde” çalıştırılacak işçilerin zorunlu mesleki eğitim diploma, sertifika veya belgelerinin bulunup bulunmadığı hususu, 4857 sayılı Kanuna göre Bakanlık İş Müfettişleri tarafından denetlenmektedir

HUKUKİ DAYANAK

4857 Sayılı İş Kanunu Maddesi - Ağır ve tehlikeli işler MADDE 85. - Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve  çocuklar ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. (1) Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla onaltı yaşını doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

• 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle 1/1/2009 tarihinden geçerli olmak kaydıyla; bu fıkrada  yer alan "çocuklar" ibaresinden sonra gelmek üzere "ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış işçiler" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.

AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE ÇALIŞTIRILACAK İŞÇİLERİN MESLEKİ EĞİTİMLERİNE DAİR TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ "(2) 1/1/2009 tarihinden önce Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği kapsamına giren işlerde çalışmaya başlayan işçilere Milli Eğitim Bakanlığı ile birinci fıkranın (d) bendinde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yapılacak protokoller çerçevesinde verilecek en az 32 en çok 40 saatlik eğitim sonucu düzenlenecek belgelere sahip olanlar bu Tebliğ kapsamında mesleki eğitim almış olarak kabul edilir." İŞLETMENİZDEKİ HANGİ İŞLER “AĞIR VE TEHLİKELİ İŞ “KAPSAMINDADIR?

İş sağlığı ve güvenliği konusunda uzman kadrolarımız işletmenizdeki “Ağır ve Tehlikeli İşlerin” neler olduğu ve işletmede çalışan işçilerin hangi “Mesleki Eğitim Programına” katılacağını belirlemektedir.

İŞLETMENİZDE UYGULANACAK EĞİTİM PROGRAMI NASIL HAZIRLANIR? Uzmanlarca belirlenen Meslek Dalları ile ilgili olarak 32-40 saatlik Eğitim Modülleri işletmenin üretim konusuna uygun olarak İşletme yetkilileri ile birlikte seçilir. Her Eğitim Modülü 8 saat veya 8 saatin katları şeklindedir.

İŞLETMENİZDE UYGULANACAK EĞİTİM PROGRAMI NE ZAMAN YAPILIR?

Eğitim Programı öncesinde İşletme ve Mesleki Eğitim Merkezi ile birlikte bir protokol imzalanır.İşletmenin işçi sayısı, vardiya durumuna göre İnsan kaynakları Departmanı ile birlikte belirlenecek zaman dilimlerinde ve grup sayılarında eğitim programları hazırlanır. Bozüyük Mesleki Eğitim Merkezi, esnek çalışma saatlerine sahip, uzman Mesleki Eğitim kadrosu ile hizmet vermektedir.

BELGELENDİRME NASIL GERÇEKLEŞİR?

32 -40 saatlik Eğitim Programı sonunda Ders Öğretmenleri ve Mesleki Eğitim Yöneticilerin’ den katılacak sınav komisyonu ile birlikte çalışanlar sınava tabii tutulur. 100 üzerinden 50 alan kursiyer belgeyi almaya hak kazanır. 10 gün içinde belgeler hazırlanarak  işletmeye teslim edilir.

KİMLER EĞİTİME KATILMALIDIR?   Ağır ve Tehlikeli İşler Kapsamında çalışan ve Mesleki Yeterliliğini belgeleyemeyen zorunlu eğitimini tamamlamış tüm çalışanlar kanunen katılmak zorundadır.

KİMLER BU KAPSAM DIŞINDADIR?

Yaptığı işle ilgili “Mesleki Yeterliliğini” belgeleyen çalışanlar bu kapsam dışındadır.

MESLEKİ YETERLİLİK BELGELERİ HANGİLERİDİR? Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçilerin aşağıda belirtilen belgelerden birisine sahip olması zorunludur.

1. 3308 sayılı Kanuna göre verilen;       a. Diploma       b. Bitirme Belgesi       c. Yetki Belgesi       d. Sertifika       e. Bağımsız İşyeri Açma Belgesi       f. Kalfalık Belgesi       g. Ustalık Belgesi       h. Usta Öğreticilik Belgesi. 2. Türkiye İş Kurumu kontrolünde faaliyet gösteren kurslardan alınan kurs bitirme belgesi.

3. 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre faaliyet gösteren kurslardan alınan kurs bitirme belgesi, operatör belgesi ve sürücü belgesi.

4. Ateşleyici Yeterlilik Belgesi.

5. Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eğitim amaçlı faaliyet gösteren vakıf ve dernekler ile işçi ve işveren kuruluşları veya işveren tarafından Milli Eğitim Bakanlığının onayı ile düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler.

6. Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından denkliği sağlanan belgeler

EĞİTİMİ ALDIRMAMANIN CEZASI VAR MIDIR?

İş kanunun 105/d Maddesine göre eğitimi olmayan her işçi için para cezası uygulanır.

KİMLER 32 -40 SAATLİK EĞİTİM KAPSAMI DIŞINDADIR? Sigorta girişi 01.01.2009 tarihinden sonra olanlar bu eğitim programlarına katılamazlar.

EĞİTİM GRUPLARI KAÇAR KİŞİDEN OLUŞUR, NEREDE YAPILIR?

Eğitim grupları aynı mesleki eğitimi alanlar için maksimum 25 kişiden oluşur. Eğitimler genellikle İşletme içinde yapılmaktadır.

Resmi Gazete Tarihi: 16.06.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25494

 

AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİĞİ

AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Dayanak

Amaç

Madde 1 – Bu Yönetmelik, hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağına, kadınlarla 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabileceklerine ilişkin hükümleri belirler.

   Kapsam

Madde 2 – Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde ve EK-I deki çizelgede belirtilen ağır ve tehlikeli işler için uygulanır.

  Dayanak

Madde 3 – Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 85 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. 

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçiler

Madde 4 – (Değişik: RG 23/10/2004-25622)

16 yaşını doldurmamış genç işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır.

EK-1 deki çizelgede, karşısında (K) harfi bulunmayan işlerde kadınlar ve (Gİ) harfleri bulunmayan işlerde de 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler çalıştırılamaz.

Ancak; ihtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip bu işi meslek edinmiş kadınlar ihtisas ve mesleklerine uygun ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilir.

İhtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip bu konudaki işi meslek edinmiş 16 yaşını doldurmuş genç işçiler ise, sağlığı, güvenliği ve ahlâkının tam olarak güvenceye alınması şartıyla ihtisas ve mesleklerine uygun ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilir.

İlgili Bakanlıklarca yeterliliği kabul edilen kursları bitirip, o işi meslek edinmiş olan kadınlar ile 16 yaşını doldurmuş genç işçiler EK-1’deki çizelgede 36 ncı sırasından 66 ncı sırasına kadar (66 dahil) belirtilen işlerde çalıştırılabilir.

EK-1 deki çizelgede karşısında (Gİ) harfleri bulunan işlerde genç işçi çalıştırılması halinde, 6/4/2004 tarihli ve 25425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri göz önünde bulundurulur.

Sağlık Raporu

Madde 5 – Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçiler (kadınlar dahil) ile 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin işe girişlerinde, işin niteliğine ve şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı olduklarının fizik muayene ve gerektiğinde laboratuvar bulgularına dayanılarak hazırlanan hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur. İşin devamı süresince de bu işlerde çalıştırılmalarında bir sakınca olmadığının 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler için en az 6 ayda bir, diğerleri için de en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti zorunludur. Bu raporlar işyeri hekimi, (Değişik ibare:R.G-7/3/2010-27514) işyeri sağlık ve güvenlik birimi, ortak sağlık ve güvenlik birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, Sağlık Ocağı (Ek ibare:R.G-7/3/2010-27514) veya 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun gereği sağlık ocağının kaldırıldığı yerlerde aile hekimi, Hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilir.

Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait İşe Giriş / Periyodik Muayene Formu örneği EK-II de verilmiştir.

Sağlık raporu alınmamış herhangi bir işçinin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır. İşçilerin gerek ilk işe girişlerinde gerekse periyodik muayenelerinde belirlenen sağlık durumları ile diğer gerekli bilgiler bu raporlara işlenir.

Bu raporlar, teftiş esnasında İş Müfettişlerine her istenildiğinde gösterilmek üzere işveren veya yetkilisi tarafından, gizliliğine halel gelmeyecek bir surette işyerlerindeki özlük dosyalarının kişisel sağlık bölümünde saklanır.

İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi Sağlık Kurulunca muayeneye tabi tutulur. Verilen rapor kesindir.

İşyerinden ilişkileri kesilerek yeni bir işe giren işçilerin bu raporları veya örnekleri yeni işveren veya vekilinin isteği  halinde o işyerine gönderilir.

Kadın İşçilerin Özel Günleri

Madde 6 – Kadınlar, ay hali günlerinde ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar. Bu günlerin sayısı 5 gün olarak hesap edilir. Daha fazlası için hekim raporuna göre hareket edilir.

Ay halinin başlangıcı işçinin ihbar tarihidir.

Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılan işçilere ait kimlik bilgilerinin saklanması

Madde 7 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-3/4/2012-28253) 

İşveren veya vekili, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırdığı işçilerin adı, soyadı ve T.C. kimlik numaraları, doğum yeri ve doğum tarihlerini belirten bir listeyi saklayarak, bunları İş Müfettişlerinin her isteyişinde göstermekle yükümlüdür.

Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılmama Durumu

Madde 8 – Bu Yönetmelikte belirtilen şartlara aykırı olarak, ağır ve tehlikeli işlerde kadın ve genç işçi çalıştırıldığının veya çalışan işçinin sağlık durumu itibariyle böyle bir işte çalıştırılmamasının gerektiğinin tespiti halinde, bu işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalışmaktan alıkonulur.

Ağır ve Tehlikeli İşlere Ait Çizelge

Madde 9 – Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri EK-I deki çizelgede gösterilmiştir.

  Kapsam Belirleme

Madde 10 – EK-I deki çizelgede yer almayan herhangi bir işin ağır ve tehlikeli işlerden sayılıp sayılmayacağı konusunda karar vermeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Son Hükümler

Geçici Madde 1 – Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce alınmış olan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait Sağlık Raporu geçerlidir.

Yürürlük

Madde 11 – Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 12 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.